काम्या कार्तिकेयन: उद्याच्या समर्थ भारताची प्रतिनिधी

आपल्याकडे ‘सोळावं वरीस धोक्याचं’ असं म्हटलं जातं. ना धड तरुण आणि ना बालवय.. मात्र काही उदाहरणं ‘आदर्श’ म्हणून जगापुढे ठेवावीत अशी असतात. सोळाव्या वर्षात ‘आपल्याला आयुष्यात काय करायचं आहे, कोणत्या वाटेने जायचं आहे? या प्रश्नांची उत्तरं नुसतीच न शोधता कोणी त्या वाटेवर प्रवास सुरू करत, त्रिखंडात कर्तृत्व गाजवलं असेल तर…’ 

माउंट एव्हरेस्ट सर करणारी भारतातील सर्वात तरुण मुलगी 

काम्या कार्तिकेयन या अस्सल मुंबईकर मुलीने गिर्यारोहणाची वाट निवडून, खडतर प्रशिक्षण घेऊन वयाच्या 16 व्या वर्षी माऊंट एव्हरेस्ट सर केला आहे. सोळा वर्षांची काम्या कार्तिकेयन ही नेपाळच्या बाजूने माउंट एव्हरेस्ट सर करणारी भारतातील सर्वात तरुण आणि जगातील दुसरी सर्वात तरुण ठरली आहे. काम्या कार्तिकेयन ही मुंबईच्या नेव्ही चिल्ड्रन स्कूलची विद्यार्थिनी आहे. तिने आणि तिचे वडील, नौदल अधिकारी कमांडर एस. कार्तिकेयन यांनी गेल्या मे 2024 मध्ये एव्हरेस्ट शिखर सर केले. “या पराक्रमानंतर, ती नेपाळच्या बाजूने जगातील सर्वात उंच शिखर सर करणारी जगातील दुसरी सर्वात तरुण मुलगी आणि सर्वात तरुण भारतीय गिर्यारोहक ठरली आहे,” असे वेस्टर्न नेव्हल कमांडचे मुख्य जनसंपर्क अधिकारी कमांडर मेहुल कर्णिक यांनी सांगितलं होतं. 

ध्येयवेडी काम्या 

काम्या सध्या बारावी इयत्तेची विद्यार्थिनी आहे. सातही खंडातील सर्वोच्च शिखरं सर करण्याची मोहीम तिनं आखली होती. या मोहिमेतील सातवा टप्पा असणारं अंटार्क्टिकामधील माउंट विन्सन मॅसिफ हे सातवं शिखर तिनं डिसेंबर 2024 मध्ये सर केलं. या मोहिमेमुळं ही सातही शिखरं कमी वयात सर करण्याचा रेकॉर्ड काम्याच्या नावावर जमा झाला आहे.  

वडील हेच प्रेरणास्थान 

काम्या तिच्या वडिलांच्या गिर्यारोहण मोहिमा लहानपणापासून पाहत आली आहे. त्यांच्याकडूनच तिला प्रेरणा मिळाली. काम्याने वयाच्या तिसऱ्या वर्षापासून ट्रेकिंगला सुरुवात केली.

तिच्या हिमालयीन ओडिसीची सुरुवात 2015 मध्ये तिच्या वयाच्या सातव्या वर्षी चंद्रशिला शिखरावर (12000 फूट) उंचावरील ट्रेकने झाली. 2016 मध्ये तिने हर-की दुन (13500 फूट), केदारकंठा शिखर (13500 फूट), आणि रूपकुंड लेक (16400 फूट) यांसारख्या कठीण आणि उंच ट्रेकसाठी पात्रता मिळवली. मे 2017 मध्ये काम्याने नेपाळमधील एव्हरेस्ट बेस कॅम्पवर 17600 फूट ट्रेक करून हा पराक्रम पूर्ण करणारी जगातील दुसरी सर्वात तरुण मुलगी बनली.

गिर्यारोहण, सायकलिंग आणि बरंच काही 

अलीकडेच म्हणजे मे 2019 मध्ये तिने प्रसिद्ध ब्रिघु तलाव (14100 फूट) पर्यंत यशस्वीपणे ट्रेक केला आणि हिमाचल प्रदेशातील सार पास (13850 फूट) पार केला. 24 ऑगस्ट 2019 रोजी काम्याने माऊंट मेंटोक कांगरी II (6262 मी / 20544 फूट) यशस्वीरित्या शिखर सर केलं. ही तिची 6000 मीटर वरील दुसरी यशस्वी चढाई आहे. या मोहिमेमुळे तिची अशा उंच मोहिमा वारंवार सर करण्याची  क्षमता सिद्ध होते. नवल म्हणजे ही मोहीम पूर्ण केल्यानंतर लगेचच म्हणजे  27 ऑगस्ट 2019 रोजी तिने लेह ते खार्दुंग ला (5359 मीटर) पर्यंत सायकल चालवली. जगातील सर्वात जास्त उंचीवरचा वाहनांद्वारे दळणवळणाचा हा रस्ता आहे. यामुळे आशियाबाहेरील सर्वोच्च शिखर माउंट अकॉनकागुआ आणि ७ शिखरांपैकी दुसऱ्या क्रमांकाचे (एव्हरेस्टच्या मागचे) सर करण्याचा प्रयत्न करण्याचा आत्मविश्वास तिला मिळाला. तिला हव्या असलेल्या गोष्टींच्या यशाच्या यादीत भर टाकून 20 फेब्रुवारी रोजी, काम्या निर्विकारपणे उभी राहिली आणि प्रशासकीय, शारीरिक आणि मानसिक असे अनेक अडथळे पार करून माउंट अकोन्कागुआ शिखरावर जाणारी जगातील सर्वात तरुण मुलगी बनली. 

ट्रेक गाइड

काम्या नियमितपणे सह्याद्रीमध्ये ट्रेक करते आणि तिच्या मैत्रिणींना आणि इतर ट्रेकिंग प्रेमींना गिर्यारोहणाचा आनंद घेण्यासाठी मार्गदर्शन करते. मुलींमध्ये जागरूकता निर्माण करण्यासाठी आणि शारीरिक तंदुरुस्तीचे महत्त्व पटवून देण्यासाठी ती कन्याकुमारी ते काश्मीर (सुमारे 3800 किमी अंतर कापून) अशी सायकलिंग मोहीम हाती घेण्याचा विचार करत आहे. 

हुशार आणि चौकस विद्यार्थिनी 

काम्या ही एक अतिशय हुशार विद्यार्थिनी आहे आणि लहानपणापासूनच तिच्या पालक-शिक्षकांनी तिच्या सर्वांगीण व्यक्तिमत्त्व विकासावर लक्ष केंद्रित केलं आहे. तिच्या शैक्षणिक अभ्यासक्रमातील कामगिरी आणि सह-अभ्यासक्रमातील तिचा अनुकरणीय सहभाग कौतुकास्पद आहे. पियानो (ट्रिनिटी स्कूल ऑफ म्युझिकमधून ग्रेड 5 उत्तीर्ण), गिटार (ट्रिनिटी स्कूल ऑफ म्युझिकमधून ग्रेड 2 उत्तीर्ण), पाश्चात्य आणि कर्नाटक शैलीतील शास्त्रीय गायन आणि भरतनाट्यम शिकून ती ललित कलांमध्येही पारंगत आहे. गेल्या पाच वर्षांपासून ती रंगमंचावर भरतनाट्यम सादर करत आहे.

मन की बातमध्ये खास कौतुक 

काम्याने आजवर केवळ आंतरराष्ट्रीय गिर्यारोहक समुदायाचे लक्ष वेधून घेतलं नाही, तर लाखो तरुण भारतीयांच्या कल्पनाशक्तीचा वेध घेतला. तरुणांना त्यांच्या स्वप्नांचा पाठपुरावा करण्यास प्रेरणा दिली आहे. माननीय पंतप्रधानांनी दि. 20 फेब्रुवारीच्या ‘मन की बात’मध्ये तिच्या प्रयत्नांचे खास कौतुक केलं होतं. अशी ही भारतीय नवयुवती, काम्या कार्तिकेयन उद्याच्या युवा, रसिक, बुद्धिमान, कलासक्त आणि साहसी-शक्तिशाली भारताची प्रतिनिधी आहे.