बाशिंगं आणि शिंगं

निवडणूकपूर्व नॅरेटिव असतं. पण ते स्ट्रॅटेजिस्टचं. निकालानंतरची नॅरेटिव जेत्यांची.

आधीच्या नॅरेटिवचं दळण मीडियामध्ये दळलं जातं. पब्लिकच्या शॉर्ट टर्म मेमरीतली आधीची समीकरणं विस्कटतात. निकालाच्या अखेरच्या फक्त बेरजा दाखवल्या जातात. निकालपूर्व घालमेली दरम्यानच्या वजाबाक्या आणि भागाकार विस्मृतीत जातात.

निवडणूक निकाल तोंडावर होते. गुडघ्याला बाशिंग बांधून अनेक उमेदवार तयार होते.

खरी गंमत तर पुढे होती. निकाल लागले. महाविकास आघाडीचा ‘निक्काल’च लागला. लाडक्या बहिणींचे हौसे, नवशे, नवशिके, पवारांचे गवशे आणि युबीटीचे कायम धुसफुशे, अशा सगळ्यांनी बाशिंग किंवा शिंगं बाहेर काढली.

शिंगांवर बोलूच पण आधी बारी बाशिंगांची!

मुख्यमंत्रीपदाचं बाशिंग सर्वात मोठं. ते मी, मायसेल्फ असं आय स्पेशलिस्ट पद्धतीने दाखवता येत नाही. त्याला कार्यकर्त्यांच्या आणि अनुयायांच्या आडून बाहेर काढावं लागतं.
‘मी परत येईन’ सांगणाऱ्या देवेंद्र फडणवीसांचं बाशिंग अर्थातच सर्वात दिमाखातलं. जरा उशिरा का होईना त्यांचं वैयक्तिक पोस्टर कँपेन सुरू झालं होतं. पण फडणवीसांनी महाराष्ट्राच्या जनतेसमोर निकालानंतर साष्टांग दंडवत घातला. त्यांना विनम्रतेचं बाशिंग मिरवणं भाग होतं. कारण निकाल अनपेक्षित होता. त्याचं श्रेय आणि अर्थातच जबाबदारी देवेंद्र फडणवीसांकडे जाते.

एकनाथ शिंदेंचं मुख्यमंत्रीपदाचं बाशिंग तयार होतंच. पण भाजपा सरसर वर चढत गेली आणि 130 पार गेल्यानंतर मात्र कार्यकर्त्यांनी उंचावलेल्या बाशिंगांआडून शिंगंही डोकावू लागली. एकनाथ शिंदे मुख्यमंत्री या नात्याने या निवडणुकांचे नेते होते. पण त्यांच्यातल्या ‘सीएम हा कॉमन मॅन’ म्हणून अधिक भावला. पण राजकारणातले प्रतिस्पर्धी त्यांच्यातल्या कॉमन मॅनला कानपिळ्याची आंगठी देऊन बाशिंग काढून घेण्याच्या तयारीत असू शकतात.

अजितदादा पवार यांना निकालात अलभ्य लाभ झाला. पण या लाभाचा रवंथ करण्याआधीच त्यांच्या पीआर एजन्सीचं बाशिंगच मीडियात दिसू लागलं. दादांच्या मुलाखती कमी आणि ‘निवडणूक नीती चाणक्याच्या’ जास्त अशी गत झाली. किटली खूपच गरम झाल्यावर मग अमोल मिटकरींनी ‘अजित पवारांच्या अनुयायांची शिंगं’ या बाशिंगाला दाखवली.

फोटोत दादांच्या खांद्यावर निवडणूक नरेशाचा हात असेलही, पण डोक्यावर लाडक्या बहिणींनी हात ठेवला होता. श्रेयाचं बाशिंग अपश्रेयाच्या काटेरी मुगुटापेक्षा हलकंच असतं. खांद्यावरच्या हाताचं कवित्वही रंगलं. ‘चल काकाचं दर्शन घे,’ अशी परंपरा राबवताना पीआर एजन्सीचा मैत्रीपूर्ण हात खांद्यावर ठेवून घेण्याइतकी अमेरिकन बराबरी आपल्याकडे आली नाही अजून.

अजित पवारांची बॉडी लँग्वेज बदलल्याचं प्रीतिसंगमावर दिसलं. प्रीतिसंगमावर अजितदादांमधल्या काकांचं दर्शन झालं. या निवडणुकीत काही काका जिंकले, काही काका हरले. पण दादांनी रोहित पवारांविरुद्ध स्कोअर सेटल करून घेतला.

रोहित पवार काठावर पास झाले. काही लोक सांगतात प्रमोट करून वरच्या यत्तेत टाकलं. त्यांनी त्यांची बाशिंगं आणि शिंग दोन्ही बासनात गुंडाळून ठेवलीत.

संजय राऊतांकडे बाशिंग नव्हतंच. त्यांच्याकडे शिंगच आहेत. शिंगापेक्षाही टोकदार लेखणी आणि जीभ आहे. या त्यांच्या टोकदार शिंगांवर महाराष्ट्रातल्या मीडियाने प्रेम केलं.

राज ठाकरेंनी निकालावर अविश्वसनीय अशी टिप्पणी केली. त्यांच्यासाठी त्यांचं वक्तृत्व हेच बाशिंग आहे. या वक्तृत्वातून बाहेर येणारी शिंगं ही महाराष्ट्रातल्या श्रोतृवृंदाला आवडतात, भावतात. पण पुन्हा या ‘शिंगा-बाशिंगांचं कन्व्हर्जन’ मतात करण्यासाठी लागणारं ‘इलेक्टोरल मेकॅनिझम’ हा कळीचा मुद्दा आहेच.

पवार साहेब आणि सुप्रिया सुळे यांच्या छावणीत शांतता आहे. त्रिशंकू अवस्था आली की, पवार साहेब सक्रिय होतात. पण यावेळच्या निकालात मतदारराजांनी पवारसाहेबांना क्रियाशील होण्यासाठी वावच ठेवला नाही. यावेळी मनसे, वंचित, बविआ, एमआयएम या काठावरच्या मतविभागणीचं बाशिंगं मिरवणाऱ्यांना मतदारराजानेच शिंगं दाखवलंय.

या निवडणूक निकालातली ही बाशिंगं आणि शिंगं शपथविधीनंतरही दिसायची थांबणार नाहीत. मतदारांच्या मनात अनेकांची वरात निरंतर सुरू असते. राजकारणाच्या वरातींमध्ये मागून नाचणारे घोडेही असतातच. त्या घोड्यांवर स्वार होऊ पाहणाऱ्यांची बाशिंगं काही दिवसातच दिसू लागतील.