सोशल मीडियाची ताकत किती आहे ? हे भारतीयांनी 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीच्या वेळी बघितलं आहे. 60 वर्ष सत्तेत असलेल्या एका राष्ट्रीय पक्षाला जेव्हा दुसऱ्या राष्ट्रीय पक्षाने काळाची पावलं ओळखत सोशल मीडियाचा वापर करून पायउतार करण्यास भाग पाडलं तेव्हा हरलेल्यांनी “सोशल मीडिया ही काय भानगड आहे ?” याचा अभ्यास करायचं ठरवलं.
आपली मत तयार करणारा सोशल मीडिया
आज 10 वर्षांनी सोशल मीडिया मोठा झाला आहे, समजूतदार झाला आहे. आज तो तुम्ही कोणती वस्तू वापरली पाहिजे ? पासून कुठे फिरायला जाऊ शकतात ? कोणता सिनेमा तुम्ही बघितलाच पाहिजे ? अशा सर्व प्रश्नांची उत्तरं काही वेळ स्क्रोल केलं की लगेच देतो.
एक काळ होता जेव्हा आपण नवीन येणाऱ्या सिनेमांची ट्रेलर टीव्हीवर पाहायचो. आज हा सगळा कंटेंट आपल्या सोशल मीडियाच्या 4 पिलर्स – फेसबुक, व्हॉट्सअॅप, इन्स्टाग्राम किंवा युट्युबवर बघायला मिळतो. एखाद्या सिनेमाला आपला अमूल्य वेळ द्यायचा की नाही याबद्दलचं आपलं मत इथे तयार होत असतं.
लिटमस टेस्ट
सोशल मीडियाने एखाद्याला दिलेली दाद ही एखादी ‘लिटमस टेस्ट’ पूर्ण केल्यासारखी असते. कारण, ती दाद फर्स्ट डे, फर्स्ट शो बघणाऱ्यांसारखी उथळ नसते. सोमीवर वावरणारा, सिनेमांबद्दल व्यक्त होणारा प्रत्येक व्यक्ती हा आज एक स्वतंत्र समीक्षक झाला आहे. त्याला सिनेमाची, तांत्रिक बाजूची जाण आहे. तो किंवा ती निवांत वेळ घेऊन सिनेमाच्या उजव्या, डाव्या बाजूंबद्दल लिहीत असते. मुख्य म्हणजे मूठभर लोकांच्या समिक्षणावर आपण अवलंबून राहत नाही. दर्जेदार वकूब असणाऱ्या आणि या सगळ्याची पॅशन असणाऱ्या व्यक्तींकडून आपल्याला ही समीक्षण मिळतात. खरंतर ते समीक्षण लिहित नसतात. त्यांना त्या त्या वेळी भावलेली ती कलाकृती ते मोकळेपणानं लिहित जातात. मग आपल्याला गवसतं, अरे हे असंच मलाही वाटलं होतं. आणि मग हळूहळू आपली वेव्हलेंथ जुळत जाते. मग त्या त्या सोमी लेखकाने सुचवलेलं आपण पाहू लागतो.
ओटीटी की थिएटर? या प्रश्नाचं उत्तर
नवीन रिलीज होणाऱ्या बहुतांश सिनेमांबद्दल आपण कुठेतरी काहीतरी ऐकून असतो. मग, आपण त्याचे रिव्यु सोमीवर बघतो आणि मग सिनेमा थिएटरमध्ये बघायचा की ओटीटीवर बघायचा ? याचा निर्णय घेत असतो. पण, मधल्या काळात असे देखील काही सिनेमे येऊन गेले आहेत ज्यांची माहिती आपल्याला डायरेक्ट सोशल मीडियावर मिळाली आणि मगच आपण तो सिनेमा बघितला, खूप आवडला आणि हळूहळू केवळ ‘माऊथ पब्लिसिटी’ने सिनेमाचे व्ह्यूज किंवा डाऊनलोड्स वाढले, सिनेमा हिट झाला, निर्मात्यांचा फायदा वाढला.
कोणते आहेत ते प्रमुख सिनेमे ? जाणून घेऊयात.
मियाज् हेगन : (नेटफलिक्स)
सोशल मीडियावर असणाऱ्या जवळपास प्रत्येक व्यक्तीने या सिनेमाबद्दलचे रसिक प्रेक्षकांचे उत्स्फूर्त समीक्षण वाचले असणार हे नक्की. 2024 मध्ये तामिळ भाषेतून प्रदर्शित झालेला हा सिनेमा सी. प्रेमकुमार यांनी लिहिला आणि दिगदर्शित केला आहे.
‘दोन मित्रांची २० वर्षांनी भेटण्याची कथा’ इतक्या छोट्या थीमवर बेतलेल्या या सिनेमाला कर्थी आणि अरविंद स्वामी या दोन कलाकारांनी एका वेगळ्या उंचीवर नेऊन ठेवलं. सिनेमाच्या शीर्षकाचा अर्थ हा ‘सत्या इतका सुंदर असलेला माणूस’ असा होतो आणि त्याला साजेसा अभिनय या दोन्ही प्रमुख कलाकारांनी साकारला आहे. चेन्नई आणि कोदंबकम या दोन ठिकाणी शुटिंग झालेला हा हळुवार सिनेमा बघतांना प्रत्येक प्रेक्षकाला आपला गाव आठवला, आपला बालपणीचा मित्र आठवला. ‘सोशल मीडिया हिट’ असा कोणता पुरस्कार येत्या काळात जाहीर झाला तर तो 2024 साठी या सिनेमाला दिला जाऊ शकतो.
द ग्रेट इंडियन किचन : (नेटफलिक्स)
2021 मध्ये प्रदर्शित झालेला हा मल्याळम सिनेमा जिओ बेबी यांनी लिहिला आणि दिगदर्शित केला होता. नवीन लग्न झालेली एक मुलगी आपल्या सासरी गेलेल्या मुलीला तिथे स्वतःला सामावून घेण्यासाठी कसा संघर्ष करावा लागतो ? तिचे स्वप्न, ध्येय बाजूला ठेवून तिला स्वयंपाक घरात कसं जुंपलं जातं ? हे या सिनेमात खूप नेमकेपणाने दाखवण्यात आलं आहे. ऐश्वर्या राजेश नावाच्या मल्याळम अभिनेत्रीने ही भूमिका साकारतांना ती कुठेही अभिनेत्री वाटणार नाही, एक गृहिणीच वाटेल याची पूर्ण काळजी घेतली आहे.
96 : (अमेझॉन प्राईम)
विजय सेतुपथी आणि त्रिशा क्रिष्णन यांच्या प्रमुख भूमिका असलेल्या या तामिळ सिनेमाचं दिगदर्शन देखील सी. प्रेम कुमार यांनीच केलं आहे. १९९६ च्या बॅचच्या एका शाळेचं होणारं ‘रियुनियन’ या विषयावर बेतलेला हा सिनेमा बघतांना प्रेक्षकांना ‘नॉस्टॅल्जीया’ झाला. शाळेत असतांना आपलं प्रेम व्यक्त न करू शकलेल्या एका साधारण व्यक्तीचं पात्र या सिनेमातील नायकाने साकारलं आहे. हळुवार सादरीकरण आणि दक्षिण सिनेमात नेहमी दिसणारी कोणतीही अतिशयोक्ती या सिनेमात दिसली नाही. घरी बसून निवांतपणे सिनेमा बघणाऱ्या प्रेक्षकांना या सिनेमाचा एकेक सीन आवडला, लक्षात राहिला आणि त्याबद्दल सोशल मीडियावर भरपूर चर्चा झाली आणि एक प्रादेशिक सिनेमा जगभरात पोहोचला.
8 एम मेट्रो: (नेटफलिक्स)
2023 मध्ये प्रदर्शित झालेल्या या सिनेमाचं लेखन आणि दिगदर्शन राज रचकोंडा यांनी केलं आहे. गुलशन देवहिया आणि संयमी खेर यांची प्रमुख भूमिका असलेल्या या सिनेमाची शूटिंग ही हैद्राबाद येथे करण्यात आली होती. सकाळी 8 वाजताच्या मेट्रोने नियमित प्रवास करणारे दोन व्यक्ती एकमेकांचे चांगले मित्र होतात. दोघांच्या आवडीनिवडी मॅच होतात. त्यांच्यात एक संयमी, समजूतदार मैत्री होतांना बघतांना प्रेक्षकांना आवडलं आणि त्यांनी सोशल मीडियावरील आपल्या तत्सम मित्र, मैत्रिणींना त्यांनी या सिनेमाबद्दल माहिती दिली.
संगीताला जसं भाषेचं बंधन नसतं तसंच ते चांगल्या कथानकांनाही नसतं, हे या सर्व सिनेमांनी सिद्ध केलं. त्यामुळेच सोशल मीडियावरील या सर्व सिनेमांबद्दल भरभरून लिहिलं गेलं. प्रेक्षकांच्या या बदललेल्या आवडीसोबत स्वतःला मॅच करू पाहणारा मराठी सिनेमा देखील प्रादेशिक भिंती तोडून वरील यादीत आलेला बघायला सर्वांनाच आवडेल.
मराठी आणि इतर प्रादेशिक भाषेतील सिनेमांची तुलना केली तर एक लक्षात येतं की, एकेकाळी आपण हिंदीतील गाणी मराठी सिनेमात घेऊन आपल्या सिनेमांना लोकप्रिय करण्याचा प्रयत्न करायचो; पण, दक्षिणेतील निर्माते तसं न करता कथानकावर केवळ भर देतात आणि सर्वांना आपल्या सिनेमाची दखल घ्यायला भाग पाडतात आणि ‘होम बॉक्स ऑफिस’वर हिट होतात.
