केसाच्या वाढीसाठी उपयुक्त तेल

केसांच्या वाढीसाठी आयुर्वेदात अनेक नैसर्गिक घटकांचं महत्त्व सांगितलं आहे. हे घटक प्राचीन काळापासून केसांची मुळे बळकट करणं, गळती कमी करणं, टक्कल पडायचं थांबवणं आणि केसांना चमकदार ठेवणं यासाठी वापरले जातात. केसांसाठी उपयोगी असलेले घटक आणि त्यापासून तयार होणारी तेलं ही सौंदर्य प्रसाधनांमध्ये मोठ्या प्रमाणावर वापरली जातात. मात्र त्याचा प्रभावी उपयोग होण्यासाठी योग्य घटकांची निवड आणि त्या घटकांची शुद्धता अत्यंत महत्त्वाची असते.

रिठा – नैसर्गिक क्लींझर 

रिठा हे एक नैसर्गिक क्लींझर आहे. याचा उपयोग केसांवरील घाण, तेलकटपणा आणि रासायनिक द्रव्ये दूर करण्यासाठी केला जातो. रिठा मृदू असून केस स्वच्छ करताना त्यांच्या नैसर्गिक ओलसरपणाला हानी करत नाही.

माका आणि भृंगराज

माका आणि भृंगराज या दोन वनस्पतींना केसांची मुळे बळकट करण्याचं आणि नव्या केसांची वाढ वाढवण्याचं कार्य करतात.  यांचा नियमित वापर केल्याने केस काळे, मजबूत राहतात आणि कमी गळतात. यापासून बनवलेलं तेल केसांच्या मुळांमध्ये लावल्याने रक्ताभिसरण सुधारते आणि केसांची वाढ वेगाने होते.

आवळा

आवळा म्हणजे केसांसाठी अत्यंत पोषक घटक. यामध्ये भरपूर प्रमाणात व्हिटॅमिन C असून केस गडद ठेवण्यास, वाढवण्यास आणि टोकं दुभंगण्यास /split ends ला प्रतिबंध करतो. आवळायुक्त तेल नियमित वापरल्यानं केस मऊ, चमकदार आणि दाट होतात.

शिकेकाई

शिकेकाई सुद्धा केस धुण्यासाठी वापरली जाते.  सौम्य शिकेकाईमुळे केसांची मुळे स्वच्छ आणि बळकट होतात. शिकेकाई केसांची लांबी वाढवण्यास मदत करते.

नारळतेल

नारळ तेल हे भारतात सर्वसामान्यपणे वापरलं जाणारं तेल आहे. यामध्ये अँटीफंगल आणि अँटीबॅक्टेरियल गुणधर्म असतात. ते केसांची त्वचा निरोगी ठेवतात. व्हिटॅमिन ई हे यामध्ये नैसर्गिक स्वरूपात असतं.

एरंडेल तेल

एरंडेल तेल हे थोडे घट्ट असले तरी ते केसांच्या वाढीसाठी आणि टक्कल टाळण्यासाठी उपयोगी आहे. यामध्ये रिच फॅटी ॲसिड्स असतात जे केसांच्या मुळांपर्यंत पोषण पोहचवतात.

कलौंजी म्हणजे निगेला किंवा onion seeds 

कलौंजीचं तेल केस गळतीवर आणि टक्कलावर प्रभावी आहे. ते केसांना मजबुती देऊन त्यांची जाडी वाढवते.

ही सगळी तेलं वापरताना ती कोमट करून रात्री लावणं आणि सकाळी सौम्य शाम्पूनं धुणं हा उत्तम उपाय ठरतो. आठवड्यातून दोन वेळा अशाप्रकारे तेल लावणं केसांच्या आरोग्यासाठी उपयोगाचं आहे.

हे ही वाचा : सौंदर्यपूर्ण, आरोग्यदायी केस

तेलांची शुद्धता महत्वाची

बाजारात मिळणाऱ्या, पॅकेटबंद, रंगीत सुगंधी तेलांमध्ये शुद्धतेचा अभाव असतो. यामध्ये खूपदा खनिज तेलं, कृत्रिम वास आणि सिलिकॉन वापरलं जातं, जे केसांना क्षणिक चमक देतं पण मुळांवर नकारात्मक परिणाम करतं. अशा तेलांचा दीर्घकाळ वापर केल्यास केस कोरडे होणे, गळणे अशा समस्या वाढतात किंवा डोक्याची त्वचा संवेदनशील होणं अशा समस्या उद्भवतात. 

म्हणूनच आयुर्वेदिक घटक वापरताना त्या घटकांची शुद्धता, प्रमाण, आणि योग्य पद्धतीने वापर महत्त्वाचा आहे. शक्य असल्यास घरच्या घरी या तेलांचं मिश्रण करून वापरणे हेच अधिक फायदेशीर ठरतं. 

केस हे शरीराचा आरसा असतात, त्यामुळे त्यांची काळजी घेताना निवड, वेळ आणि गुणवत्ता याचा विचार नक्कीच केला पाहिजे.

केसांच्या वाढीसाठी आणि आरोग्यासाठी बाजारात विविध प्रकारची तेलं उपलब्ध आहेत.  पण योग्य तेलाची निवड करताना त्याचे घटक, शुद्धता, आणि वापराचे परिणाम लक्षात घेणे आवश्यक आहे.  खाली काही प्रसिद्ध ब्रँड्सची माहिती दिली आहे:

हे ही वाचा : केसासाठी योग्य शॅम्पू कसा निवडावा? 

सावधगिरीने वापरावीत अशी तेलं:

1. एरंडेलाचं तेल

जरी एरंडेल तेल केसांच्या वाढीसाठी उपयुक्त मानलं जाते तरी त्याचा घट्टपणा काही लोकांसाठी अडचणीचा ठरू शकतो. तेल नीट न धुतल्यास स्काल्पवर तेलाचा जाडा थर होऊ शकतो, ज्यामुळे केस गळती वाढू शकते.

2. बाजारात उपलब्ध सुगंधी तेलं

काही तेलांमध्ये कृत्रिम सुगंध, रंग आणि रसायनांचा समावेश असतो. या घटकांमुळे काही लोकांना अ‍ॅलर्जी, स्काल्प इरिटेशन किंवा केस गळतीचा त्रास होऊ शकतो.

सल्ला:

तेल खरेदी करताना त्याचे घटक तपासा आणि शक्य असल्यास नैसर्गिक किंवा आयुर्वेदिक प्रमाणपत्र असलेली उत्पादने निवडा. 

तेल लावताना स्काल्पला सौम्य मसाज करा आणि कमीत कमी 1-2 तास ठेवून सौम्य शाम्पूने धुवा. 

नवीन तेल वापरण्यापूर्वी त्वचेवर पॅच टेस्ट करून अ‍ॅलर्जीची शक्यता तपासा. 

जर तुम्हाला विशिष्ट केसांच्या समस्यांसाठी (जसे की डँड्रफ, टक्कल, किंवा कोरडे केस) योग्य तेलांची शिफारस हवी असेल तर कृपया आपल्या वैद्यकीय सल्लागाराचा सल्ला घ्या.