इस्रायली संरक्षण दलांनी (IDF) गुप्तचर युनिटमधील प्रत्येक सैनिक आणि अधिकाऱ्याला अरबी आणि इस्लामिक अभ्यासाचे प्रशिक्षण घेणे अनिवार्य केले आहे.
इस्रायलच्या मिलिटरी इंटेलिजेंस डायरेक्टरेटच्या (हिब्रू संक्षिप्त रूप AMAN) सर्व सदस्यांना पुढील वर्षाच्या अखेरीस इस्लामिक स्टडीजमध्ये प्रशिक्षण दिले जाईल. त्यापैकी निम्म्या सदस्यांना अरबी भाषेतही प्रशिक्षण दिले जाईल. हा निर्णय AMAN प्रमुख मेजर जनरल श्लोमी बाइंडर यांनी जाहीर केला आहे. पण हा आदेश का जारी करण्यात आला आहे? चला समजून घेऊया.
इस्रायलने सैन्यासाठी अरबी आणि इस्लामचा अभ्यास अनिवार्य का केला?
द जेरुसलेम पोस्टने वृत्त दिले आहे की, आयडीएफचे गुप्तचर संचालनालय त्यांच्या अरबी आणि इस्लामिक अभ्यास प्रशिक्षणात मोठे बदल करत आहे. 7 ऑक्टोबर 2023 च्या घटनांशी संबंधित मोठ्या गुप्तचर अपयशानंतर हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.
भविष्यातील कमांडरना अरबी भाषेत अस्खलित आणि इस्लामिक संस्कृतीचे ज्ञान असणे आवश्यक आहे. यामुळे त्यांना परिस्थितीचे अधिक प्रभावीपणे विश्लेषण करण्यास मदत होईल, हा यामागील उद्देश आहे.
इस्रायलच्या आर्मी रेडिओचे लष्करी प्रतिनिधी डोरोन कडोश यांनी वृत्तपत्राशी बोलताना सांगितले की, अरबी आणि इस्लामच्या शिक्षणावर लक्ष केंद्रित करण्यासाठी एक नवीन विभाग स्थापन केला जाईल. या प्रशिक्षणात हुथी आणि इराकी बोलीभाषांचाही समावेश असेल.
याच बदलांचा एक भाग म्हणून, लष्कराने टेलेम (राष्ट्र पुनर्बांधणी चळवळ) पुन्हा सुरू करण्याची योजना आखली आहे. विशेष म्हणजे, पूर्वी इस्रायली माध्यमिक आणि उच्च माध्यमिक शाळांमध्ये अरबी आणि मध्य पूर्व शिक्षण दिलं जात असे. परंतु निधीच्या कमतरतेमुळे सहा वर्षांपूर्वी हे भाषा शिक्षण बंद करण्यात आलं. हे शिक्षण बंद झाल्यामुळे अरबी शिक्षणात मोठी घट झाली.
विद्यार्थ्यांना अरब जग चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करण्यासाठी टेलेमने लष्कराच्या आधीच परिसंवाद आणि सांस्कृतिक कार्यशाळा आयोजित केल्या होत्या.
आता, हे प्रशिक्षण अमनच्या शिक्षण प्रणालीचा एक मध्यवर्ती भाग बनेल. हे शिक्षण सेवा-पूर्व टप्प्यांपासून सुरू होईल आणि वरिष्ठ अधिकारी पातळीवरच्या अभ्यासक्रमांद्वारे सुरू राहील.
2026 पर्यंत, युनिट 8200 मधील सायबर तज्ञांसह सर्व गुप्तचर सैनिकांना इस्लामिक अभ्यासात प्रशिक्षित केले जाईल. त्यापैकी 50% लोकांना अरबीमध्ये प्रशिक्षित केले जाईल, असं या अहवालात म्हटले आहे.
इस्रायली लष्करापुढील आव्हाने
अलिकडच्या काळात इस्रायली गुप्तचर यंत्रणेसमोरील एक प्रमुख आव्हान म्हणजे हुथींच्या संवादांचा अर्थ लावण्यात अडचण येणे. त्यांच्या अहवालात म्हटले आहे की, येमेन आणि इतर काही अरब प्रदेशांमध्ये सामाजिकदृष्ट्या सेवन केल्या जाणाऱ्या सौम्य नशा आणणारी वनस्पती कतच्या नियमित वापरामुळे ही समस्या उद्भवली आहे. यामुळे बोलण्याच्या स्पष्टतेवर परिणाम होतो, ज्यामुळे गुप्तचर कर्मचाऱ्यांना त्यांचे संदेश समजणे कठीण होते.
आर्मी रेडिओनुसार, जून 2025 मध्ये हुथी लष्करी कमांडरची हत्या करण्याचा इस्रायलचा प्रयत्न अयशस्वी झाला. कारण तो सहभागी असणाऱ्या मेळाव्याची माहिती इथं फक्त केवळ कात सेवन केलं जाणार आहे अशी मिळाली होती.
या समस्या सोडवण्यासाठी, अमन हुथी आणि इराकी अरबी बोलीभाषांवर नवीन अभ्यासक्रम सुरू करत आहे.
भाषा विश्लेषकांपुढं स्थानिक भिन्नता आणि सांस्कृतिक सूक्ष्मता चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करणे हे उद्दिष्ट आहे. त्या समुदायांमधील शिक्षकांना प्रामाणिक शिक्षण देण्यासाठी आणण्यात आले आहे. अमनच्या एका वरिष्ठ अधिकाऱ्याने आर्मी रेडिओला सांगितले की, “आतापर्यंत आपण संस्कृती, भाषा आणि इस्लामच्या क्षेत्रात पुरेसे चांगले झालो नाही. आपल्याला या क्षेत्रात सुधारणा करण्याची आवश्यकता आहे. आम्ही आमच्या गुप्तचर अधिकाऱ्यांना आणि सैनिकांना, गावात संगोपन होणाऱ्या अरब मुलांमध्ये बदलणार नाही. परंतु भाषा आणि सांस्कृतिक अभ्यासाद्वारे, आम्ही त्यांच्यात शंका आणि खोल निरीक्षण निर्माण करू शकतो.”
चिघळलेला इस्रायल-हमास संघर्ष
इस्रायलचे पंतप्रधान बेंजामिन नेतान्याहू यांनी म्हटले आहे की, त्यांचे सरकार हमाससोबत युद्धबंदीच्या वाटाघाटींसाठी ‘पर्यायी गोष्टींवर’ विचार करत आहे. आणि अशाच वेळी हे पाऊल उचलण्यात आले आहे.
इस्रायल आणि अमेरिका या दोघांनीही त्यांच्या वाटाघाटी पथकांना मागे घेतले आहे. यामुळे भविष्यातील चर्चेबाबत अधिक अनिश्चितता निर्माण झाली आहे.
इस्रायल आणि हमास यांच्यात युद्धबंदीसाठी मध्यस्थी करण्याचे ट्रम्प प्रशासनाचे प्रयत्न आतापर्यंत अयशस्वी झाले आहेत. इस्रायलने अन्न पूर्णपणे रोखल्यामुळे किंवा काही महिन्यांसाठी कमी प्रमाणात अन्न पुरवण्याची परवानगी दिल्याने गाझा आता दुष्काळाच्या उंबरठ्यावर असल्याचा इशारा तज्ज्ञ देत आहेत. अलिकडेच अन्नाअभावी मृत्यूमुखी पडणाऱ्यांची संख्या वाढली आहे.
दोन डझनहून अधिक देश, पाश्चिमात्य देशांशी संलग्न राष्ट्रे आणि 100 हून अधिक मदत आणि मानवाधिकार गटांनी युद्ध थांबवण्याची मागणी केली आहे. अनेकांनी इस्रायलच्या नाकेबंदीचा निषेध केला आहे आणि इस्रायलने सुरू केलेल्या नवीन मदत वितरण पद्धतीवर टीका केली आहे. काही मदत गटांनी म्हटले आहे की त्यांच्या स्वतःच्या कर्मचाऱ्यांनाही पुरेसे अन्न मिळत नाही.
उत्तर गाझामधील कुपोषित मुलांवर उपचार करणाऱ्या मुख्य केंद्र असलेल्या पेशंट्स फ्रेंड्स हॉस्पिटलमध्ये, पूर्वीपेक्षा जास्त मुले गंभीर स्थितीत येत आहेत. गाझाच्या आरोग्य मंत्रालयाने सांगितले की, गुरुवारी रात्रीपासून सुमारे 80 लोकांचा मृत्यू झाला आहे. त्यापैकी बहुतेक जण हवाई हल्ल्यात ठार झाले आहेत. त्यापैकी नऊ जण मदत मिळवण्याच्या प्रयत्नात मृत्यूमुखी पडले.
