संरक्षणमंत्री राजनाथ सिंह यांनी सोमवार दिनांक 28 जुलै रोजी लोकसभेत ऑपरेशन सिंदूरबद्दल सरकारतर्फे निवेदन सादर केलं. संरक्षणमंत्र्यांनी आपल्या निवेदनाची सुरूवात करताना म्हटलं की, “ऑपरेशन सिंदूरचा उद्देश सीमा ओलांडणे किंवा प्रदेश काबीज करणे हा नव्हता, तर पाकिस्तानने वर्षानुवर्षे जोपासलेल्या दहशतवादी प्रशिक्षण केंद्र नष्ट करणे आणि सीमापार हल्ल्यांमध्ये आपल्या प्रियजनांना गमावलेल्या निष्पाप कुटुंबांना न्याय मिळवून देणे हा होता”. त्यांनी पाकिस्तान पुरस्कृत दहशतवादाला “सुव्यवस्थित रणनीती” आणि “मूलभूत संताप” असे म्हटले. ऑपरेशन सिंदूरचा एकूण राजकीय-लष्करी उद्देश दहशतवादाच्या स्वरूपात प्रॉक्सी युद्ध लढल्याबद्दल पाकिस्तानला शिक्षा करणे हा होता यावर संरक्षणमंत्र्यांनी भर दिला.
संरक्षणमंत्र्यांनी असे प्रतिपादन केले की, ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान, भारताने केवळ आपली लष्करी क्षमताच दाखवली नाही तर राष्ट्रीय दृढनिश्चय, नैतिकता आणि राजकीय कौशल्य देखील दाखवले. कोणत्याही दहशतवादी हल्ल्याला भारत निर्णायक आणि स्पष्ट उत्तर देईल यावर भर देऊन ते म्हणाले की, “दहशतवादाला आश्रय आणि पाठिंबा देणाऱ्यांना सोडले जाणार नाही. भारत कोणत्याही प्रकारच्या अणुब्लॅकमेलिंग किंवा इतर दबावांपुढे झुकणार नाही,” असे ते म्हणाले.
22 एप्रिल 2025 रोजी झालेल्या पहलगाम दहशतवादी हल्ल्यात एका नेपाळी नागरिकासह 26 निष्पाप लोकांचा धर्माच्या आधारावर बळी गेला होता, हे अमानुषतेचे सर्वात नीच उदाहरण असल्याचे राजनाथ सिंह यांनी सांगितलं. हल्ल्यानंतर लगेचच पंतप्रधान मोदींनी उच्चस्तरीय बैठक घेतली आणि सशस्त्र दलांना विवेक, धोरणात्मक समज आणि प्रादेशिक सुरक्षा परिस्थिती लक्षात घेऊन निर्णायक कारवाई करण्याचे स्वातंत्र्य देण्यात आलं.
“6 आणि 7 मे 2025 रोजी भारतीय सशस्त्र दलांनी ऑपरेशन सिंदूर सुरू केले. ही केवळ लष्करी कारवाई नव्हती, तर भारताच्या सार्वभौमत्वाबद्दल, त्याच्या ओळखीबद्दल आणि देशातील लोकांबद्दल तसेच दहशतवादाविरुद्धच्या धोरणाबद्दल सरकारच्या जबाबदारीचे प्रभावी आणि निर्णायक प्रदर्शन होतं. आपल्या लष्करी नेतृत्वाने केवळ त्यांची परिपक्वता दाखवली नाही तर भारतासारख्या जबाबदार शक्तीकडून अपेक्षित असलेल्या धोरणात्मक शहाणपणाचेही प्रदर्शन केलं,” असं संरक्षणमंत्री म्हणाले.
संरक्षणमंत्र्यांनी अधोरेखित केले की, सशस्त्र दलांनी प्रत्येक पैलूचा सखोल अभ्यास केल्यानंतर ऑपरेशन सिंदूर राबवले. “अनेक पर्याय होते, परंतु आम्ही असा पर्याय निवडला ज्यामध्ये दहशतवादी आणि त्यांच्या लपण्याच्या ठिकाणांना जास्तीत जास्त नुकसान झाले आणि पाकिस्तानातील सामान्य नागरिकांना कोणतेही नुकसान झाले नाही. एका अंदाजानुसार, आमच्या सैन्याने पाकिस्तान आणि पीओकेमधील नऊ दहशतवादी पायाभूत सुविधांवर अचूकपणे केलेल्या सुसंस्कृत हल्ल्यात 100 हून अधिक दहशतवादी, त्यांचे प्रशिक्षक, हँडलर आणि सहकारी मारले गेले. बहुतेक दहशतवादी जैश-ए-मोहम्मद, लष्कर-ए-तैयबा आणि हिजबुल मुजाहिदीन सारख्या संघटनांचे होते, ज्यांना पाकिस्तानी सैन्य आणि आयएसआयचा उघड पाठिंबा आहे. आमची कारवाई पूर्णपणे स्वसंरक्षणार्थ होती. ती चिथावणीखोर किंवा विस्तारवादी नव्हती,” असे ते म्हणाले.
राजनाथ सिंह पुढे म्हणाले की, 10 मे 2025 रोजी पाकिस्तानने इलेक्ट्रॉनिक युद्धाशी संबंधित तंत्रज्ञानाव्यतिरिक्त भारतावर क्षेपणास्त्रे, ड्रोन, रॉकेट आणि इतर लांब पल्ल्याच्या शस्त्रांचा मोठ्या प्रमाणात वापर केला. ज्यामध्ये भारतीय हवाई दलाचे तळ, भारतीय लष्कराचे दारूगोळा डेपो, विमानतळ आणि लष्करी छावण्यांना लक्ष्य केले गेले. त्यांनी अभिमानाने सभागृहाला माहिती दिली की, भारताच्या हवाई संरक्षण प्रणाली, काउंटर-ड्रोन प्रणाली आणि इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांनी हा हल्ला पूर्णपणे हाणून पाडला. S400, आकाश क्षेपणास्त्र प्रणाली आणि हवाई संरक्षण तोफांची कार्यक्षमता अधोरेखित केली.
“आमची सुरक्षा व्यवस्था पूर्णपणे सुरक्षित होती आणि प्रत्येक हल्ला हाणून पाडण्यात आला. पाकिस्तानला भारतीय कोणत्याही लक्ष्यावर हल्ला करता आला नाही आणि कोणत्याही महत्त्वाच्या मालमत्तेचे नुकसान झाले नाही,” असे संरक्षणमंत्र्यांनी सैनिकांच्या शौर्य आणि दृढनिश्चयाचे कौतुक करताना सांगितले.
पाकिस्तानच्या हल्ल्याला भारताने दिलेला प्रतिसाद धाडसी, दृढ आणि प्रभावी असल्याचे संरक्षणमंत्र्यांनी म्हटले. “भारतीय हवाई दलाने पश्चिम आघाडीवरील पाकिस्तानचे हवाई तळ, कमांड अँड कंट्रोल सेंटर, लष्करी पायाभूत सुविधा आणि हवाई संरक्षण प्रणालींना लक्ष्य केले आणि हे अभियान यशस्वीरित्या पूर्ण झाले. आमचा प्रत्युत्तरात्मक हल्ला जलद, प्रमाणबद्ध आणि अचूक होता,” असे त्यांनी सांगितले.
“भारतीय सशस्त्र दलांनी फक्त अशा लोकांना लक्ष्य केले जे दहशतवाद्यांना पाठिंबा देत भारतावर हल्ला करण्याचा सतत प्रयत्न करत होते. भारताचा उद्देश कधीही युद्ध करणे नव्हता तर बळाचा वापर करून शत्रूला झुकण्यास भाग पाडणे हा होता,” असे ते म्हणाले. ऑपरेशन दरम्यान कोणत्याही सैनिकाला कोणतीही जीवितहानी झाली नाही.
संरक्षणमंत्र्यांनी सभागृहाला माहिती दिली की, 10 मे रोजी सकाळी जेव्हा भारतीय हवाई दलाने अनेक पाकिस्तानी हवाई तळांवर जोरदार हल्ले केले तेव्हा, पाकिस्तानने पराभव स्वीकारला आणि युद्ध थांबवण्याची ऑफर दिली. “ही ऑफर या इशारासह स्वीकारण्यात आली की ऑपरेशन फक्त थांबवण्यात आले आहे आणि जर पाकिस्तानकडून भविष्यात काही गैरप्रकार घडला तर ते ऑपरेशन पुन्हा सुरू करण्यात येईल. भारतीय हवाई दलाचे हल्ले, नियंत्रण रेषेवर भारतीय सैन्याने केलेली जोरदार प्रत्युत्तर आणि नौदलाच्या हल्ल्यांची भीती यामुळे पाकिस्तानला शरणागती पत्करावी लागली. आणि पाकिस्तानचा हा पराभव केवळ अपयश नव्हता तर त्याच्या लष्करी ताकदीचा आणि मनोबलाचा पराभव होता,” असे ते म्हणाले.
राजनाथ सिंह म्हणाले की, 10 मे रोजी पाकिस्तानच्या डीजीएमओंनी भारताच्या डीजीएमओशी संपर्क साधला आणि लष्करी कारवाया थांबवण्याचे आवाहन केले आणि 12 मे रोजी दोन्ही डीजीएमओंमध्ये औपचारिक चर्चेनंतर दोन्ही बाजूंनी कारवाया थांबवण्याचा निर्णय घेतला. त्यांनी पुढे सांगितले की, कारवाईनंतर त्यांनी सैनिकांना भेटण्यासाठी सीमावर्ती भागात भेट दिली आणि त्यांच्या अढळ निर्धाराचे प्रत्यक्ष साक्षीदार झालो. “आपले सैनिक केवळ सीमांचे रक्षण करत नाहीत तर आपल्या राष्ट्रीय स्वाभिमानाचे रक्षण देखील करत आहेत,” असे ते म्हणाले.
भारतीय हवाई दलाने आकाशातून हल्ला केला, नियंत्रण रेषेवर भारतीय सैन्य ठाम राहिले आणि प्रत्येक कृतीला योग्य उत्तर दिले आणि भारतीय नौदलाने उत्तर अरबी समुद्रात आपली तैनाती मजबूत केली. अशा परिस्थितीत संरक्षणमंत्र्यांनी ऑपरेशन सिंदूर हे तिन्ही दलांच्या समन्वयाचे एक ज्वलंत उदाहरण म्हणून वर्णन केले. “भारतीय नौदलाने पाकिस्तानला स्पष्ट संदेश दिला की आम्ही केवळ सक्षम नाही तर समुद्रापासून जमिनीपर्यंत त्यांच्या प्रत्येक महत्त्वाच्या तळावर हल्ला करण्यास तयार आहोत,” असे ते म्हणाले.
दबावाखाली कारवाई थांबवण्यात आल्याच्या दाव्यांना फेटाळताना, राजनाथ सिंह यांनी त्यांना “निराधार आणि चुकीचे” म्हटले. त्यांनी सांगितले की सर्व राजकीय आणि लष्करी उद्दिष्टे पूर्णपणे साध्य झाल्यामुळे भारताने ही कारवाई थांबवली. त्यांनी पुन्हा सांगितले की, ऑपरेशन सिंदूर फक्त थांबवण्यात आले आहे, संपलेले नाही. “जर पाकिस्तानने पुन्हा कोणतेही ‘नापाक’ कृत्य करण्याचा प्रयत्न केला तर आम्ही आणखी तीव्र आणि निर्णायक कारवाईसाठी पूर्णपणे तयार आहोत,” असे ते म्हणाले.
संरक्षणमंत्र्यांनी असे प्रतिपादन केले की, पंतप्रधान मोदींच्या नेतृत्वाखाली भारत दहशतवाद सहन करत नाही. सरकार सर्व प्रकारच्या आणि प्रकटीकरणातील दहशतवादाचे पूर्णपणे उच्चाटन करण्यासाठी वचनबद्ध आहे.
राजनाथ सिंह यांनी पुनरुच्चार केला की, भारत नेहमीच पाकिस्तानसह आपल्या शेजारी देशांसोबत सौहार्दपूर्ण आणि सहकार्यात्मक संबंधांसाठी लढत आला आहे. परंतु त्यांच्या शांतता प्रयत्नांना भोळेपणा म्हणून गैरसमज करून घेतले जात आहे. त्यांनी सांगितले की सरकारने 2016 मध्ये सर्जिकल स्ट्राईक, 2019 मध्ये बालाकोट एअर स्ट्राईक आणि 2025 मध्ये ऑपरेशन सिंदूरद्वारे शांतता सुनिश्चित करण्यासाठी दुसरा मार्ग स्वीकारला आणि दहशतवाद आणि चर्चा एकत्र होऊ शकत नाहीत ही त्यांची भूमिका स्पष्ट आहे. “सुसंस्कृत, लोकशाही देशांमध्ये चर्चा केली जाते. परंतु, ज्या राष्ट्रात लोकशाहीचा एक अंशही अस्तित्वात नाही आणि ज्या राष्ट्रात फक्त धार्मिक कट्टरता, दहशतवाद आणि भारताविरुद्ध द्वेष आहे, तिथं संवाद होऊ शकत नाही…,” असे ते म्हणाले.
संरक्षणमंत्र्यांनी सभागृहाला माहिती दिली की पाकिस्तान हा जागतिक दहशतवादाचा आश्रयस्थान आहे. पाकिस्तानने दहशतवाद्यांसाठी शासकीय अंत्यसंस्कार आयोजित केले होते, ज्यात लष्करी अधिकारी उपस्थित होते. “पाकिस्तान सीमेवर सैनिकांशी लढण्याचे धाडस करू शकत नाही, म्हणून ते निष्पाप नागरिक, मुले आणि यात्रेकरूंना दहशतवादाचे लक्ष्य बनवते. त्यांचे सैन्य आणि आयएसआय दहशतवादाचा वापर प्रॉक्सी युद्ध म्हणून करतात आणि ते भारताला अस्थिर करण्याचे स्वप्न पाहतात. भारताविरुद्ध कट करण्याचे स्वप्न पाहणाऱ्यांनी कधीही विसरू नये की हा पंतप्रधान नवीन भारत आहे, जो दहशतवादाविरुद्ध कोणत्याही थराला जाऊ शकतो,” असे ते पुढे म्हणाले.
राजनाथ सिंह यांनी पुन्हा एकदा सांगितले की भारताने कधीही कोणाच्याही जमिनीचा एक इंचही ताबा घेतलेला नाही आणि पाकिस्तानसारख्या देशाशी स्पर्धा करण्यावर त्यांचा विश्वास नाही, जो आकार, ताकद, शक्ती आणि समृद्धीच्या बाबतीत जवळचा नाही. भारताचे धोरण दहशतवादाविरुद्ध प्रभावी कारवाई करणे आहे आणि पाकिस्तानला विरोध करणे हे या देशाच्या जागतिक धोक्याला पाठिंबा असल्यामुळे आहे.
राजनाथ सिंह यांनी सभागृहाला माहिती दिली की भारताचा दहशतवादाविरुद्धचा लढा केवळ सीमेवरच नाही तर वैचारिक आघाडीवरही लढला जात आहे. जागतिक व्यासपीठांवर दहशतवादाविरुद्ध भारताचे शून्य सहनशीलता धोरण आणि ऑपरेशन सिंदूर सादर करणाऱ्या सर्व शिष्टमंडळांचे त्यांनी आभार मानले. राजकीय पक्षांनी त्यांचे विचार आणि मतभेद बाजूला ठेवून देश, सैनिक आणि सरकार यांच्याशी एकता दाखवली हे त्यांनी मान्य केले.
संरक्षणमंत्र्यांनी सभागृहाला आणि देशातील जनतेला आश्वासन दिले की सरकार, सशस्त्र दल आणि लोकशाही संस्था राष्ट्राची एकता, अखंडता आणि सुरक्षिततेसाठी आवश्यक असलेले प्रत्येक पाऊल उचलण्यास वचनबद्ध आहेत.
