CIBIL स्कोअर, ज्याला क्रेडिट स्कोअर देखील म्हणतात, हा एखाद्या व्यक्तीच्या कर्जाची पात्रता ठरवण्यासाठी वापरण्यात येतो. कर्ज किंवा क्रेडिट कार्ड अर्ज मंजूर करताना वित्तीय संस्था हा स्कोअर महत्त्वाचा घटक म्हणून विचारात घेतात. CIBIL स्कोअर तयार करण्याचा आणि सुधारण्याचा सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे जबाबदारीने क्रेडिट कार्ड वापरणे. सुज्ञपणे वापरल्यास, क्रेडिट कार्ड आर्थिक शिस्त आणि विश्वासार्हता दर्शवू शकते, ज्यामुळे कालांतराने गुण वाढतात.
CIBIL स्कोर म्हणजे काय ?
CIBIL स्कोअर, सामान्यत: 300 ते 900 पर्यंत, एखाद्या व्यक्तीचा क्रेडिट इतिहास, परतफेड वर्तन, क्रेडिट वापर, क्रेडिट मिश्रण आणि क्रेडिट इतिहासाचा कालावधी यावर आधारित नियुक्त केला जातो. उच्च स्कोअर, शक्यतो 750 च्या वर, चांगल्या अटींसह कर्ज सुरक्षित करण्याची शक्यता वाढवते.
क्रेडिट कार्ड्स CIBIL स्कोअर सुधारण्यात कशी मदत करतात ?
1. वेळेवर पेमेंट –
CIBIL स्कोअरवर परिणाम करणारा सर्वात महत्त्वाचा घटक म्हणजे पेमेंट इतिहास. देय तारखेला किंवा त्यापूर्वी क्रेडिट कार्डची बिले भरणे हे कर्जदारांना सतत दाखवते की कार्डधारक जबाबदार आहे. चुकलेली किंवा उशीरा पेमेंट स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम करतात आणि दंड होऊ शकतात.
2. कमी क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो राखणे –
क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो ही व्यक्ती वापरत असलेल्या एकूण क्रेडिट मर्यादेची टक्केवारी असते. उच्च क्रेडिट वापर (40% पेक्षा जास्त) क्रेडिटवर आर्थिक अति-अवलंबित्व दर्शवू शकतो. ज्यामुळे स्कोअर कमी होऊ शकतो. क्रेडिट वापर 40% च्या खाली ठेवल्याने जबाबदार क्रेडिट व्यवस्थापन दिसून येते आणि गुण सुधारतात.
3. एक मजबूत क्रेडिट हिस्टरी तयार करणे –
दीर्घ आणि सकारात्मक क्रेडिट इतिहासामुळे CIBIL स्कोअर सुधारण्यास मदत होते. क्रेडिट कार्ड जबाबदार क्रेडिट वापराचा ट्रॅक रेकॉर्ड तयार करण्याची संधी देते. क्रेडिट इतिहास जितका मोठा असेल तितका स्कोअरवर चांगला परिणाम होईल.
4. हेल्दी क्रेडिट मिक्स असणे
सुरक्षित (गृह कर्ज, कार कर्ज) आणि असुरक्षित क्रेडिट (क्रेडिट कार्ड, वैयक्तिक कर्ज) यांचे मिश्रण संतुलित क्रेडिट प्रोफाइल साध्य करण्यात मदत करते. क्रेडिटच्या इतर प्रकारांसोबत क्रेडिट कार्ड वापरणे आणि वेळेवर थकबाकीची परतफेड करणे अधिक चांगले CIBIL स्कोअरमध्ये योगदान देते.
5. एकाहून अधिक वेळा क्रेडिट चौकशी टाळणे
जेव्हा जेव्हा आपण नवीन लोनसाठी अर्ज करतो, कमी कालावधीत अनेक अर्ज केल्यास त्या आर्थिक अडचणी दर्शवू शकतात आणि गुण कमी करू शकतात. विद्यमान क्रेडिट कार्ड जबाबदारीने वापरल्याने वारंवार कर्ज अर्जांची गरज कमी होते, त्यामुळे चांगला स्कोअर राखला जातो.
CIBIL स्कोअर आणि क्रेडिट कार्ड यांची योग्य सांगड घालण्यासाठी सोपे उपाय –
1. देय तारखेनंतर थकबाकी भरल्यास आतिरिक्त व्याज आणि दंड तर लागतोच, पण त्याचबरोबर आपला CIBIL स्कोअर पण उतरतो. त्यामुळे क्रेडिट कार्ड चे पेमेंट वेळच्या वेळी करा.
2. उशीरा पेमेंट टाळण्यासाठी Auto Payment किंवा Reminders सेट करा.
3. क्रेडिट कार्ड स्टेटमेंट दर महिन्याला न चुकता तपासून बघा आणि कोणतीही विसंगती आढळल्यास तात्काळ कंप्लेंट नोंदवा.
४. कमी कालावधीत एकापेक्षा जास्त क्रेडिट कार्डसाठी अर्ज करणे टाळा.
५. नियमितपणे CIBIL स्कोअर कडे लक्ष असू द्या. कोणत्याही एखाद दुसऱ्या default मुळे स्कोअर खाली आला असेल. तर त्यात लगेच सुधारणा करण्यासाठी पावले उचला.
क्रेडिट कार्ड, जबाबदारीने वापरल्यास, CIBIL स्कोअर सुधारण्यासाठी एक शक्तिशाली साधन आहे. वेळेवर पेमेंट करून, कमी क्रेडिट युटिलायझेशन रेशो राखून आणि मजबूत क्रेडिट इतिहास तयार करून, व्यक्ती त्यांची क्रेडिट पात्रता वाढवू शकतात. उच्च CIBIL स्कोअर केवळ कर्ज मंजूरीची शक्यता वाढवत नाही तर चांगले व्याज दर आणि आर्थिक संधी सुरक्षित करण्यात मदत करते.
