केंद्रीय इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी त्यांची कागदपत्रे, स्प्रेडशीट आणि सादरीकरणे यांच्याकरता ‘झोहो’ या भारतीय प्लॅटफॉर्मचा वापर सुरू केला आहे. जाणून घेऊयात मायक्रोसॉफ्ट आणि गुगल सारख्या प्रमुख परदेशी टेक कंपन्यांच्या सॉफ्टवेअर उत्पादनांची जागा ‘झोहो’ घेऊ शकते का?
केंद्रीय मंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी कागदपत्रे, स्प्रेडशीट्स आणि प्रेझेंटेशन्स व्यवस्थापित करण्यासाठी झोहोकडे स्विच करत असल्याची घोषणा केल्यानंतर ऑनलाइन जगतात एकच चर्चा सुरू आहे. भारतीय बनावटीच्या उत्पादनांच्या वापराला प्रोत्साहन देण्यासाठी हा निर्णय घेण्यात आला असल्याचं वैष्णव यांनी सांगितलं.
गेल्या काही वर्षांपासून, मायक्रोसॉफ्टचा ऑफिस सूट अशा कामांसाठी सशुल्क साधन म्हणून वर्चस्व गाजवत आहे, तर गुगलचे ऑनलाइन पर्याय देखील अत्यंत लोकप्रिय झाले आहेत. परंतु वैष्णव आता लोकांना आपल्या जवळच्या पर्यांयाकडे पाहण्याचे आवाहन करत, भारताच्या स्वतःच्या सॉफ्टवेअर सूटकडे लक्ष वेधत आहेत.
एक्स (पूर्वीचे ट्विटर) वरील एका पोस्टमध्ये, इलेक्ट्रॉनिक्स आणि आयटी मंत्र्यांनी लिहिले की, “मी कागदपत्रे, स्प्रेडशीट आणि प्रेझेंटेशनसाठी आपले स्वतःचे स्वदेशी व्यासपीठ ‘झोहो’चा वापर करत आहे. मी सर्वांना पंतप्रधान मोदी यांच्या स्वदेशी आवाहनात सामील होण्याचे आवाहन करतो आणि स्वदेशी उत्पादने आणि सेवा स्वीकारतो.”
सरकार तंत्रज्ञानाच्या आत्मनिर्भरतेवर दुप्पट भर देत असतानाच वैष्णव यांचा निर्णय आला आहे. स्वदेशी सॉफ्टवेअर, अॅप्स आणि हार्डवेअर तयार करण्यावर आणि त्यांचा अवलंब करण्यावर सरकार अधिक भर देत आहे.
झोहो म्हणजे काय?
श्रीधर वेम्बू आणि टोनी थॉमस यांनी 1996 मध्ये झोहो कॉर्पोरेशनची स्थापना केली. चेन्नईमध्ये मुख्यालय असलेली झोहो ही सॉफ्टवेअर-अ‍ॅज-अ-सर्व्हिस (SaaS) कंपनी आहे.
गेल्या काही वर्षांत त्यांनी व्यवसायांसाठी 80 हून अधिक क्लाउड-आधारित साधने देणारे एक पॉवरहाऊस तयार केले आहे. ज्यात ईमेल, एचआर, अकाउंटिंग, सीआरएम, प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट आणि इतर अनेक गोष्टींचा समावेश आहे.
झोहो अमेरिकेतून कार्यरत असले तरी, त्यांनी नेहमीच ‘मेड इन इंडिया’ ही संकल्पना जपली आहे. झोहोचे बहुतेक मुख्य कामकाज तामिळनाडूतील तेनकासी या ग्रामीण भागातून चालते.
आज, कंपनीचे वार्षिक उत्पन्न 1 अब्ज डॉलर्सपेक्षा जास्त आहे आणि ती अमेरिकेसह अनेक देशांमध्ये कार्यरत आहे. तिची उत्पादने 150 हून राष्ट्रांमध्ये 10 कोटींहून अधिक वापरकर्ते वापरतात. यात लहान स्टार्टअप्सपासून ते फॉर्च्यून 500 दिग्गज कंपन्यांचा समावेश आहे. उत्पादकतेचा विचार केला तर झोहो त्यांच्या अनेक टूल्सचा समावेश झोहो वर्कप्लेस आणि झोहो ऑफिस सूट अंतर्गत करते. तसेच त्यांना स्वतंत्र अॅप्लिकेशन म्हणून देखील देते. मायक्रोसॉफ्ट ऑफिस 365 आणि गुगल वर्कस्पेस सारख्या मोठ्या प्लॅटफॉर्मशी थेट स्पर्धा करतात. झोहोला वैशिष्ट्य म्हणजे गोपनीयतेवर लक्ष केंद्रित करणे. अनेक टेक दिग्गजांप्रमाणे, ते जाहिरातींवर अवलंबून नाहीत. त्यामुळं वापरकर्त्यांचा डेटा खाजगी राहण्याची खात्री असते.नवीन वेब ब्राउझर विकसित करण्यासाठी आयटी मंत्रालयाने प्रायोजित केलेल्या स्पर्धेत झोहो जिंकले. भारतीय कंपन्यांनी जारी केलेल्या सुरक्षा प्रमाणपत्रांवर विश्वास ठेवण्यास मुख्य प्रवाहातील ब्राउझरची अनिच्छा, ही दीर्घकालीन तफावत भरून काढण्याऱ्या झोहाच्या डिझाइननं बाजी मारली. ब्राउझरला अद्याप अधिकृत वापरासाठी अनिवार्य केलेले नसले तरी, या विजयामुळे झोहोची एक उत्तम स्थानिक कंपनी म्हणून विश्वासार्हता आणखी वाढली. आणखी एक मोठा फायदा म्हणजे परवडणारी क्षमता. मायक्रोसॉफ्ट आणि गुगलच्या तुलनेत, झोहोची किंमत खिशाला हलकी आहे. यामुळे ते भारतातील लहान आणि मध्यम आकाराच्या व्यवसायांमध्ये विशेषतः लोकप्रिय आहे.
